Czy Polska stanie się głównym filarem obecności wojsk USA w Europie? Ostatnie wypowiedzi wicepremiera i ministra obrony Władysława Kosiniaka-Kamysza, rosnące nakłady na infrastrukturę wojskową oraz zbliżająca się wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Białym Domu wskazują, że właśnie wokół tej kwestii toczy się dziś jedna z najważniejszych dyskusji strategicznych.
Gra toczy się nie tylko o obecność żołnierzy amerykańskich nad Wisłą, ale także o pozycję Polski w nowym układzie globalnych sojuszy.
Tajemniczy Kosiniak-Kamysz
Władysław Kosiniak-Kamysz w środowym programie „Gość Wydarzeń” zaskoczył, sugerując, że Polska nie musi obawiać się redukcji amerykańskich wojsk w Europie. Wręcz przeciwnie, jak dał enigmatycznie do zrozumienia, to właśnie Polska może zyskać, jeśli Waszyngton zdecyduje się przesunąć część swoich sił.
USA mogą nawet zwiększyć obecność militarną w Polsce, jest taka możliwość
– powiedział wicepremier. W rozmowie z Sekretarzem Obrony USA miał usłyszeć słowa, że jeśli ktoś zasługuje na wsparcie, to Polska jest „modelowym przykładem”.
To istotny sygnał w kontekście doniesień portalu Politico, które informowało o możliwym wycofaniu nawet 30 proc. amerykańskiego personelu wojskowego z Europy. W takiej sytuacji część kontyngentu mogłaby zostać przesunięta właśnie do Polski, a więc państwa, które wydaje rocznie miliardy na utrzymanie sojuszniczej obecności.
Polska płaci miliardy za obecność sojusznika
Od czasu podpisania w 2020 roku umowy EDCA (Enhanced Defence Cooperation Agreement), Polska systematycznie zwiększa nakłady na amerykańską obecność. W 2021 roku wydatki wyniosły 315 mln zł, w 2023 już 684 mln zł, a w 2024 roku przekroczyły miliard złotych. Lwia część tych pieniędzy trafia na rozbudowę infrastruktury: koszar, magazynów paliw, lotnisk czy baz logistycznych, z których korzystają zarówno polskie, jak i amerykańskie siły.
Same inwestycje amerykańskiego Pentagonu, ujęte w „National Defense Authorization Act”, pokazują skalę zaangażowania. W 2024 roku finansowane były m.in. rozbudowa bazy w Świętoszowie, modernizacja Strachowic i infrastruktury w Powidzu, a także wsparcie dla wojsk specjalnych w Lublińcu. W 2025 roku priorytetem stanie się rozbudowa bazy w Łasku, gdzie rozwijane są zdolności obsługi systemów bezzałogowych Reaper.
To konkretne projekty, które czynią z Polski nie tylko gospodarza amerykańskich wojsk, ale też kluczowy hub militarny w regionie.
Waszyngton ocenia globalną obecność
Wszystko to dzieje się w momencie, gdy administracja Donalda Trumpa prowadzi tzw. globalny przegląd pozycji sił zbrojnych USA. Oznacza to rewizję, gdzie i w jakiej skali Stany Zjednoczone utrzymywać będą swoje kontyngenty. W Europie coraz częściej mówi się o konieczności przeniesienia części sił na Indo-Pacyfik, gdzie rośnie ryzyko konfliktu z Chinami.
Polska, według wielu ekspertów, ma jednak szansę wykorzystać ten moment. Pułkownik U.S. Army w stanie spoczynku Ray Wojcik pisał wprost, że prezydent Nawrocki podczas wizyty w Waszyngtonie powinien podkreślać, że obecność wojsk USA w Polsce to nie tylko zabezpieczenie wschodniej flanki NATO, ale również wsparcie globalnej strategii USA wobec Chin i Rosji.
Polska armia: „młodszy brat” sił USA?
Argument, który Warszawa chce wyeksponować, brzmi jasno: Polska armia szybko przekształca się w mniejszą wersję armii amerykańskiej. Zakupy Abramsów, myśliwców F-35 czy systemów HIMARS sprawiają, że interoperacyjność obu sił rośnie jak nigdy wcześniej. To czyni polskie wojsko naturalnym partnerem dla Pentagonu.
Prezydent Nawrocki ma przedstawić Trumpowi wizję Polski jako „żelaznego bastionu” na wschodzie Europy, który nie tylko broni własnych granic, ale wzmacnia cały sojusz NATO. W tym sensie obecność amerykańskich wojsk nad Wisłą nie jest – jak pisze Ray Wojcik – „jednokierunkową koncepcją”, korzystną tylko dla Polski, lecz realnym wzmocnieniem globalnej pozycji USA.
Gra o przyszłość relacji polsko-amerykańskich
Spotkanie Nawrockiego z Donaldem Trumpem 3 września będzie pierwszym tak ważnym testem dyplomatycznym dla nowego prezydenta. W tle trwają dramatyczne rozmowy o przyszłości wojny w Ukrainie, a w Europie rośnie poczucie niepewności co do amerykańskich zobowiązań wobec NATO. W tej układance Polska chce zająć miejsce strategicznego partnera numer jeden w regionie.
Władze w Warszawie zdają sobie sprawę, że dla Trumpa argumenty finansowe i konkretne inwestycje liczą się bardziej niż wielkie deklaracje. Stąd tak duży nacisk na pokazywanie miliardowych wydatków ponoszonych przez Polskę na utrzymanie sojuszniczych wojsk. To przekaz, który może znaleźć podatny grunt w Białym Domu.
Wszystko wskazuje na to, że obecność amerykańskich wojsk w Polsce stanie się jednym z głównych tematów relacji polsko-amerykańskich w najbliższych miesiącach. Kosiniak-Kamysz sygnalizuje możliwość wzmocnienia kontyngentu, Polska inwestuje rekordowe środki w infrastrukturę, a Nawrocki jedzie do Waszyngtonu z przekazem: „Siły USA w Polsce są niezbędne nie tylko dla nas, ale dla waszej globalnej strategii”.
To przesłanie, które może przesądzić, czy Polska stanie się trwałym centrum amerykańskiej obecności wojskowej w Europie i czy będzie w stanie wykorzystać historyczny moment na geopolitycznej mapie świata.
Tomasz Marzec