179 miesięcznica smoleńska nie obyła się bez kontrowersji. Podczas obchodów, które miały miejsce 10 marca 2025 roku, doszło do incydentu z udziałem Antoniego Macierewicza, posła Prawa i Sprawiedliwości. Wieczorem, po oficjalnych uroczystościach, Macierewicz pojawił się przed Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej na Placu Piłsudskiego i zamazał farbą w sprayu napis na wieńcu złożonym przez aktywistów.
Regularne napięcia wokół miesięcznic
Wieniec, o którym mowa, nie był przypadkowym elementem obchodów. Jego złożenie to cykliczna akcja aktywisty Zbigniewa Komosy, który od lat przypomina o alternatywnej narracji wokół katastrofy smoleńskiej. Tym razem na tabliczce widniał napis: „Pamięci 95 ofiar Lecha Kaczyńskiego, który, ignorując wszelkie procedury, nakazał pilotom lądować w Smoleńsku w skrajnie trudnych warunkach. Spoczywajcie w pokoju. Naród Polski.”
Akcje Komosy od dawna budzą sprzeciw polityków PiS, a ich reakcje bywają coraz bardziej dosłowne. W czerwcu 2024 roku sam Jarosław Kaczyński zamazał podobny napis sprayem, a w styczniu 2025 roku Sejm rozpatrywał wnioski o uchylenie immunitetów Kaczyńskiego, Anity Czerwińskiej i Marka Suskiego w związku z niszczeniem takich wieńców. Ostatecznie wnioski te zostały odrzucone.
„To państwo robicie przestępstwo”
W trakcie zamazywania tabliczki przez Macierewicza, interweniował policjant. Zwrócił on posłowi uwagę, że działanie to może być niezgodne z prawem. Macierewicz odpowiedział: „Ja pana informuję, że to państwo robicie przestępstwo.” Wypowiedź ta wpisała się w narrację PiS, w której działania opozycji i niezależnych aktywistów są często przedstawiane jako zagrożenie dla porządku publicznego.
Czy będą konsekwencje?
Nie wiadomo, czy Antoni Macierewicz poniesie konsekwencje prawne. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że politycy PiS, nawet w obliczu ewidentnych naruszeń prawa, unikali odpowiedzialności. W świetle obowiązujących przepisów, umyślne niszczenie cudzej rzeczy, jeśli szkoda nie przekracza 800 zł, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny (art. 124 Kodeksu wykroczeń). Jednak w praktyce postępowania w podobnych sprawach często kończyły się umorzeniem.
Rosnące napięcia wokół katastrofy smoleńskiej
Zamieszanie wokół wieńców i ich treści to tylko jeden z wielu przejawów rosnących napięć wokół pamięci o katastrofie smoleńskiej. Dla PiS miesięcznice pozostają kluczowym elementem politycznej narracji, natomiast dla aktywistów takich jak Komosa są okazją do przypomnienia niewygodnych faktów i zakwestionowania oficjalnej wersji wydarzeń. Coraz częstsze incydenty pokazują, że temat Smoleńska nadal dzieli społeczeństwo i pozostaje jednym z fundamentów politycznych sporów w Polsce.
źródło zdjęcia: https://x.com/J74Jacek/status/1899374366023971195
Justyna Walewska