Sławomir Mentzen, znany z ciętego języka, antysystemowej retoryki i medialnej sprawności, tym razem znalazł się w centrum filozoficzno-memicznej satyry. Fanpage Filozofia Tak Bardzo, który od lat łączy filozofię akademicką z internetowym humorem, poświęcił mu dwuczęściową miniserię graficzną. W serii „Sławomir Mentzen tłumaczy filozofię” ujęto dwa epistemologiczne stanowiska: nihilizm i anarchizm – oczywiście z dużym przymrużeniem oka.
Część 1: Nihilizm epistemologiczny, czyli „nie wiem, nie pamiętam, proszę to wykasować”
Pierwszy z memów prezentuje wizerunek polityka z podpisem stylizowanym na akademicki slajd: „Nihilizm epistemologiczny”. Cytat przypisany Mentzenowi to wyliczanka defensywnych wypowiedzi:
„Nie pamiętam…, nie wiem…, nie odpowiem…, nieprawda…, proszę to wykasować”.
To pastisz znanych z sejmowych komisji czy konferencji wypowiedzi polityków uchylających się od jednoznacznych odpowiedzi. Mem gra sugestią, że Mentzen – świadomie czy nie – prezentuje filozofię poznawczej negacji, w której żadna wiedza nie jest pewna, a najlepiej po prostu nie mieć zdania.
Część 2: Anarchizm epistemologiczny, czyli „leczmy się sami”
Drugi obrazek uderza jeszcze mocniej w absurd. Cytat:
„Jestem głęboko przekonany, że gdyby pozwolić leczyć ludzi każdemu, a nie tylko komuś, kto poszedł na uniwersytet, to wielu ludzi byłoby zdrowych, którzy tak to zdrowymi nie są”.
To ironiczne nawiązanie do antyelitarnej retoryki, w której eksperckość bywa deprecjonowana na rzecz „zdrowego rozsądku” i „intuicji”. Fanpage przedstawia wypowiedź jako przejaw anarchizmu epistemologicznego – poglądu, zgodnie z którym nie ma jednej słusznej drogi poznania, a autorytety można (a może nawet należy) ignorować.
Gdy polityka spotyka filozofię (i internet)
„Filozofia Tak Bardzo” od lat prezentuje filozoficzne koncepcje przez pryzmat popkultury, polityki i społecznych absurdów. W przypadku Mentzena memy działają jak rodzaj filozoficznego lustra – przerysowując jego wypowiedzi i nadając im akademickie etykiety, które jeszcze mocniej wydobywają ich absurdalność.
W rzeczywistości te „lekcje filozofii” nie uczą epistemologii – raczej pokazują, jak łatwo radykalna retoryka może być zestawiona z najbardziej radykalnymi stanowiskami filozoficznymi… i jak cienka bywa granica między mówieniem serio a byciem bohaterem mema.
źródło: https://www.facebook.com/FilozofiaTB
źródło zdjęcia: https://x.com/ObserwatorXY/status/1906017438572970227/video/1
Magdalena Kwiatkowska